Hafıza Eğitimi

Hafıza bozukluğu hem beyin hasarından sonra hem de psikiyatrik hastalıktan sonra ortaya çıkar. Farklı bellek biçimleri (örneğin çalışma, kısa süreli, uzun süreli bellek) arasında bir ayrım yapılır. Çoğu durumda, yeni bilgilerin emilimi ve kalıcı olarak depolanması bozulurken, önceden depolanmış bilgilerin geri alınması korunur. Etkilenen hastalar için hafıza açıklarının genellikle ciddi sonuçları olur. Bunlar eğitimle azaltılabilir, ancak her şeyden önce telafi stratejileri öğretilerek.

Fizyonomik Bellek (GESI)

Bu eğitim, yüzleri tanıma ve onlarla ilgili anlamlı çağrışımlar kurma yeteneğinin bozulduğu veya kaybolduğu görsel prosopagnozisi olan danışanlar için uygundur. Bu sorun, yüzleri hatırlamaktan sorumlu olan bellek bileşenleriyle de ilgili olabilir. Eğitim, bahsedilen bozuklukların gözlendiği farklı etiyolojinin temporal lobunda sağ veya iki taraflı lezyonu olan tüm danışanlar için endikedir. Eğitim şu şekildedir: İlk olarak “öğrenme aşamasıdır.” Danışan belirli sayıda yüzü ezberlemelidir. Daha sonra bu yüzleri farklı yüzlerden oluşan bir “sıralamadan” seçmesi gerekir. Daha yüksek zorluk seviyelerinde ise bir isim ve bir meslek de gösterilir. Danışanın görevi ise, ad veya meslekle ilişkili yüzü bulmaktır. Eğitim Materyali Toplamda 47 kişinin dört farklı yönden çekilmiş fotoğraflardan oluşmaktadır. Ayrıca entegre bir düzenleyici aracılığıyla danışan kişinin de kendi ortamından fotoğrafları bu çalışmaya eklemek mümkündür.

Çalışma Belleği (WOME)

Endikasyonları, inme veya TBI nedeniyle beyin hasarından sonra çalışma belleği bozukluklarıdır. Eğitim modülü, görsel izlenimlerin kısa süreli depolanması için görsel-uzaysal hafızayı, sözel olmayan bilgileri depolamak için fonolojik döngüyü ve bilgileri uzun süreli belleğe aktarmak için beyin merkezini eğitmek için kullanılabilir. Bu çalışmada sözel olmayan materyaller kullanılmasından dolayı eğitim 10 yaş ve üzeri kişiler için uygundur. Eğitim çalışması şu şekildedir: Danışan, artan sayıda kartı ezberleyerek hatırlamak zorundadır. Ezberlenecek içerikler görsel veya akustik olarak sunulur. Başlangıçta, danışanın yalnızca öğeleri ezberlemesi gerekir. Daha yüksek seviyelerde ise ek görevler ile birlikte çalışma alanı genişler. Böylece bu görev sadece işleyen hafızayı değil, aynı zamanda problem çözme, akıl yürütme, tümdengelimli akıl yürütmeyi, konuşmayı anlama, hesaplama performansı gibi zekaya eşlik eden diğer becerileri de eğitir. Eğitim materyali, kartlardaki çeşitli çeldiricilere sahiptir. Eğitime başlarken danışanın göstereceği dirence karşılık, bazı animasyonlu çeldiricilerle çalışma cazip hale getirilmiştir. Ayrıca performans geri bildirimini artırmak için çalışmalar grafiklerle tamamlanır.

Kelime Hafızası (WORT)

Endikasyonlar: Özellikle yeni başlayan amnestik sendromlu hastalar için kelime dağarcığında bozulma ve tanıma performansının azalması. Bu, yaygın serebroorganik hasarı ve sol hemisferik veya bilateral lezyonu olan kişilerde (özellikle talamik parçaların hasarlı olduğu limbik lemniskusta) görülür. Ayrıca işlevsel olarak engelli olan danışanlar ve 11 yaş ve üstü çocuklar için de uygundur. Eğitim Görevi “Öğrenme aşaması” sırasında, danışan bir kelime listesi (1’den 10 kelimeye kadar) ezberlemelidir. Zorluk derecesi arttıkça listedeki kelime sayısı kadar kelimelerin zorluğu da artıyor. “Öğrenme aşaması” sırasında sunulan kelimeler daha sonra bir dizi farklı (ilgisiz) kelimeden seçilmelidir. Eğitim çalışmasındaki kelimeler büyük görünür ve ekranda açıkça görülebilir. Ekrandaki kelimelerin hareketi sürekli ve akıcı bir şekilde gerçekleşir. “Rolling by” tuşu ile kelimelerinin geçiş hızı çalışma başlamadan önce danışana göre uyarlanabilir.

Hafıza Stratejisi Eğitimi(LEST)

Hafıza stratejisi eğitimi, Hafif ve orta şiddetli öğrenme güçlüğü/bozuklukları olan danışanlar için uygundur. Eğitim Görevi, monitörde görüntülenen terimleri ezberlemektir. Ezberlenecek olan görevler resim ya da kelime olarak sunulur. Sunulan bir öğrenme görevi basit bir dikkat dağıtma görevinden sonra terimlerin ezberlenmesi ve tanınmasını içermektedir. Eğitim çalışması Yaklaşık. 200 nesne, 18 seviyede yüksek çözünürlüklü fotoğraf veya kelimelerden oluşmaktadır. İki farklı öğrenme stratejisi bu çalışmada aktif olarak öğretilir.

Şekilsel Bellek (BILD)

Endikasyonlar: Sözlü ve sözel olmayan içerikler için tüm bellek (özellikle çalışan bellek) bozukluklarını kapsamaktadır. Eğitim modülü aynı zamanda nesneleri adlandırma yeteneğinde bozulma olan ve kavramsal sınıflandırmada (organik veya işlevsel olarak kaynaklanabilir) güçlükleri olan danışanlar için de uygundur. Bu modül, Ortalama bir kelime bilgisine sahip 11 yaş ve üstü kişiler için geçerlidir. Eğitim Görevi Başlangıçta, somut nesnelerin resimleri gösterilerek ilerler. Danışan kişi bu nesnelerin özelliklerini ezberlemelidir. Danışan “OK” düğmesine basarak “öğrenme aşamasını” tamamlar. Bundan sonra, farklı nesne resimleri ekranda soldan sağa doğru hareket eder. Öğrenme aşamasında gösterilen nesnenin özellikleri işaretli alandan geçtiğinde, danışan kişi “OK” düğmesine basmalıdır. Eğitim çalışmasında 100 nesnenin yüksek sınıflandırma özelliğine sahip olduğu yaklaşık 200 somut nesne resmi kullanılmıştır. Hareket eden nesne resimlerinin hızını ayarlamak mümkündür. Bu da bize farklı okuma hızlarına sahip yetişkin ve çocuk danışanlarının bu modülü eğitim için daha rahat kullanmasını sağlatır.

Topolojik Bellek (MEMO)

Endikasyonlar Sözlü ve sözel olmayan tüm hafıza bozukluklarıdır. Amnestik sendromlar tüm yaygın serebro-organik hastalıklarda (demans, intoksikasyonlar, kronik alkol bağımlılığı vb.) yanı sıra medial veya bazolateral limbik lemniskusun tüm sol veya bilateral lezyonlarında görülebilir. Ayrıca prefrontal, temporal veya parietal kortikal alanlardaki vasküler hastalıklar, TBI veya beyin tümörleri hafıza bozukluklarına yol açabilir. Bu eğitimde “Ezberleme aşaması” olarak adlandırılan aşamada, ekranda somut resimler veya geometrik şekiller içeren değişken sayıda (zorluk derecesine bağlı olarak) kart görüntülenir. Danışan resimlerin konumunu ezberlemelidir. Önceden ayarlanmış bir sürenin ardından – veya OK düğmesine manuel olarak basılarak – matrisin resimleri gizlenir (yüzü aşağı çevrilir). Danışan, ekranın sağ tarafında belirtilen resimle eşleşen resmi bulmalıdır. Eğitim Materyali Toplamda 464 adet somut nesne, harf ve geometrik şekil resimleri mevcuttur. Aynı anda görüntülenen kartların sayısı 3 ile maksimum 16 arasında değişir.

Sözel Bellek (VERB)

Endikasyonlar, hemen hemen tüm yaygın beyin hasarlarında (bunama, alkol bağımlılığı vb.) ve ayrıca farklı etiyolojilere sahip iki taraflı veya sol hemisferik lezyonlarda ortaya çıkan kısa süreli veya orta süreli sözel hafızanın bozukluklarıdır.  Ayrıca eğitim 11 yaş ve üzeri çocuklarda hafıza performansını geliştirmek için de kullanılabilir. Eğitim esnasında, ekranda kısa bir hikâye gösterilir. Danışan, hikâyenin mümkün olduğu kadar çok ayrıntısını (isimleri, sayıları, olayları, nesneleri) ezberlemelidir. OK butonuna basılarak öğrenme aşaması tamamlanır. Bundan sonra, hikâyenin içeriğiyle ilgili soruları yanıtlamalıdır. Eğitim Materyalinde 80’den fazla kısa öykü mevcuttur. Ortama bağlı olarak, bilgisayar veya terapist, danışan için bir hikâye seçer. Bu modülde, entegre bir editör kullanılarak hikâye havuzunun genişletilmesi de mümkündür.